door Peter Donk
ROTTERDAM / PAPENDRECHT – Chemische fabriek Chemours in Dordrecht is aansprakelijk voor schade die gemeenten in de omgeving hebben geleden door vervuiling met pfas Dat heeft de rechtbank Rotterdam woensdagmorgen 27 september 2023 bepaald in een civiele zaak, aangespannen door de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden. Zij zien het als een tussenvonnis.
Nu de rechtbank de gemeenten in het gelijk heeft gesteld ligt de weg naar een schadevergoedingsprocedure open. De gemeenten willen die verhalen op Chemours en haar voorganger DuPont. (Archieffoto Hans van der Aa / Sliedrecht24)
Het gaat onder meer om bodem- en gezondheidsonderzoeken, die met gemeenschapsgeld zijn uitgevoerd. Maar ook om financiële schade door de gevolgen van de bodemverontreiniging. De rechter oordeelde dat er bij de uitstoot van een pfas-variant tussen 1984 en 1998 sprake was een onrechtmatige daad. Dupont wist van de gevaren en liet het na om de instanties die de vergunning moesten verlenen daarover in te lichten, staat in het vonnis. Chemische fabriek Chemours in Dordrecht is aansprakelijk voor schade die gemeenten in de omgeving hebben geleden door vervuiling met pfas. Dat heeft de rechtbank Rotterdam bepaald in een civiele zaak. Die was aangespannen door de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden tegen Chemours en haar voorganger DuPont.
Tekst gaat verder onder tweet.
Belangrijke uitspraak voor @PapendrechtGem en buurtgemeenten en bovenal voor onze inwoners. https://t.co/DE6BsgtJsP
— Margreet Van Driel (@margreet_vdriel) September 27, 2023
Lang geduurd
Nu de rechtbank de gemeenten in het gelijk heeft gesteld ligt de weg naar een schadevergoedingsprocedure open. De gemeenten willen de kosten die voortvloeien uit de verontreiniging op Chemours verhalen. Dan gaat het om bodem- en gezondheidsonderzoeken die met gemeenschapsgeld zijn uitgevoerd en financiële schade door de gevolgen van de bodemverontreiniging. De zaak heeft lang geduurd. In 2018 stelden de vier gemeenten de bedrijven al aansprakelijk voor de schade die zij hebben geleden en mogelijk nog lijden als gevolg van de uitstoot van kankerverwekkende Pfas-stoffen PFOA en GenX. Omdat Chemours elke aansprakelijkheid afwees, werd het bedrijf in april 2021 gedagvaard. Mogelijk was de uitstoot van deze PFAS-variant ook van 1998 tot 2012 illegaal, maar dat kan de rechtbank nu nog niet vaststellen. Daarover wordt later een uitspraak gedaan. Het was de provincie Zuid-Holland, die de vergunningen aan het chemiebedrijf heeft verstrekt.
Reactie Chemours
De rechter heeft volgens Chemours een onafhankelijk oordeel uitgesproken in de zaak met de gemeenten. “We gaan deze uitspraak nu verder bestuderen. Wij vinden het echter belangrijk om verder te kijken dan deze uitspraak. Ongeacht mogelijke toekomstige juridische processen, die vaak jaren kunnen duren, willen we graag een manier vinden om eerder (concrete) actie te ondernemen richting onze omgeving. We horen de zorgen van de omwonenden van onze locatie in Dordrecht en die raken ons. Vandaag wil Chemours dan ook haar voornemen uitspreken om met zowel de gemeenten als overige belanghebbenden te bekijken op welke wijze zo snel mogelijk concrete acties kunnen worden ondernomen. Deze acties zullen zich richten op het in kaart brengen van een aanpak, en het bieden van technische en financiële ondersteuning hiervoor. In overleg met de betrokken gemeenten kan bijvoorbeeld de mogelijkheid worden onderzocht van het opzetten van een fonds, waarmee gemeenten activiteiten kunnen financieren. De betrokken gemeenten zijn steeds zeer actief geweest in het vinden van een oplossing voor de zorgen van omwonenden over het verleden. We kijken er naar uit om samen met hen, in deze volgende fase, tot een goed resultaat voor alle partijen te komen. Tegelijkertijd blijven we ons inzetten voor een zo verantwoord mogelijke productie in onze fabriek”, aldus Chemours in een reactie.
Reactie gemeenten
De gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht voelen zich gesteund. “Dit tussenvonnis is niet alleen belangrijk voor ons als vier gemeenten. Deze uitspraak vormt een fundament voor anderen die schade hebben geleden door de uitstoot van DuPont/Chemours. Dit opent ook voor hen de mogelijkheid schade te claimen. De vier gemeenten vinden het essentieel dat zij als lokale overheden deze basis kunnen leggen voor onze inwoners, bedrijven en andere organisaties en instanties. Dit is voor de gemeenten stap 1. Zij gaan nu de schade verder concreet becijferen. Met dit tussenvonnis kunnen de gemeenten deze stap nu al gaan voorbereiden en ligt de weg voor een eventuele schadestellingsprocedure open. De rechtbank vraagt in het tussenvonnis over de periode 1998 tot 2012 om nadere informatie aan de partijen. Dit geldt ook voor de uitstoot van GenX vanaf 2012 tot heden. Uiteindelijk draait het ook om het opruimen van de vervuiling van de omgeving. Met deze uitspraak wordt duidelijk dat ook de rechter vindt dat de vervuiler verantwoordelijk is. De vier gemeenten roepen DuPont/Chemours opnieuw en krachtiger dan ooit op die verantwoordelijkheid te nemen. De gemeenten waarderen de eerste reactie van de bedrijven, waarin zij aangeven aan concrete oplossingen te willen werken. Bij die verantwoordelijkheid hoort ook het stoppen met de uitstoot van PFAS. De gemeenten blijven strijden voor nul uit de pijp en een verbod op het gebruik van PFAS wereldwijd. Daartoe hebben de gemeenten nu onder andere op het Europees verbod een zienswijze ingediend. De vier gemeenten ervaren het als steun dat de zorgen over de gevolgen van PFAS steeds breder worden gedeeld, nationaal en internationaal”, aldus de vier gemeenten.
Politiek
Vanuit de gemeenteraad reageert D66. Tijdens de besluitvormende raad van donderdagavond 28 september stelt de fractie bij monde van fractievoorzitter Trijntje van Es (D66) vragen aan het college om een eerste duiding /reactie te geven over de uitspraak van de rechter. De fractie wil van het college weten wat nu de eerste concrete vervolgstappen zijn.