door Peter Donk
DORDRECHT / PAPENDRECHT – Chemiebedrijf Chemours (tegenwoordig een afsplitsing van het bedrijf DuPont – red.) aan de Baanhoekweg in Dordrecht en gelegen pal aan de overkant van de rivier deels tegenover Papendrecht bijt woensdag 23 augustus 2023 van zich af in een de beantwoording van bijna twintig vragen van de kamercommissie. Daarin slaat het bedrijf terug naar onder meer de makers van Zembla (BNNVARA) en hoe veelal wordt gedacht over de geheimzinnigheid en handelen naar hun personeel als het gaat om de veiligheid.
Chemours wenst op voorhand te benadrukken dat de vragen zoals gesteld door de makers van Zembla en de conclusies en suggesties die worden gegeven in de uitzending gebaseerd zijn op veronderstellingen, onvolledige informatie en informatie die uit haar context is gehaald. (Foto Hans van der Aa / Sliedrecht24)
Zembla heeft interne documenten van DuPont over de risico’s van PFAS voorgelegd aan meerdere deskundigen, onder wie een hoogleraar integriteit. Hij stelt dat DuPont willens en wetens informatie manipuleert en geen actie onderneemt, terwijl bekend is dat PFAS giftig is en een serieuze bedreiging zijn. De hoogleraar kwalificeert dit als een criminele activiteit. “Het is ons niet bekend welke documenten aan de deskundigen zijn voorgelegd. Bovendien heeft Zembla geweigerd om de betreffende documenten met ons te delen. Dat maakt het feitelijk onmogelijk om rechtstreeks te reageren op de persoonlijke meningen van de verschillende personen. We zijn steeds open geweest richting werknemers en autoriteiten over de kennis over en het gebruik van PFOA. De conclusies die door de deskundigen getrokken worden, komen niet overeen met de feiten die voorliggen”, stelt Chemours nu in de beantwoording. DuPont is begonnen met het gebruik van C8/PFOA in Nederland in 1968. De uitzending van Zembla was de aanleiding om de directie van Chemours begin juli 2023 uit te nodigen voor een hoorzitting. Voorafgaand aan de uitzending heeft Chemours een aantal vragen van Zembla gekregen. Woordvoerder Chemours: “Deze vragen hadden betrekking op documenten waarvan Zembla aangaf dat deze nieuw en vertrouwelijk waren, maar die Zembla – ondanks een verzoek daartoe van Chemours – niet heeft gedeeld. Aan Chemours is niet aangegeven om welke documenten het precies ging. Dat maakte het moeilijk, zo niet onmogelijk, om inhoudelijk op de vragen in te gaan. Slechts door de uitzending te bekijken kon Chemours (de meeste van) de documenten identificeren waarop de programmamakers zich baseerden.”
PFAS
PFAS is een verzamelnaam voor per- en polyfluoralkylstoffen waartoe, afhankelijk van de definitie, meer dan 10.000 verschillende stoffen behoren, die aanzienlijk van elkaar verschillen in zowel fysieke en chemische eigenschappen, als in gezondheids- en milieukundig profiel, gebruik en voordelen. Chemours bericht daarover: “Van belang is dat Chemours slechts een klein aantal PFAS-stoffen op verschillende manieren gebruikt en produceert. Twee van de stoffen waar de maatschappelijke bezorgdheid in de PFAS-discussie voornamelijk op gericht is, betreffen PFOS en PFOA. PFOS is echter nooit door Chemours, of haar rechtsvoorganger, in Dordrecht geproduceerd of verkocht. PFOS wordt ook niet met onze scheikundige processen in verband gebracht. PFOA werd wel gebruikt in de fabriek in Dordrecht, namelijk als hulpstof, tot oktober 2012, ruim tien jaar geleden. Nadat het gebruik van PFOA is gestopt in de fabrieken in Dordrecht, is Chemours overgestapt op het gebruik van GenX technologie als hulpstof in de productie.” Zowel Chemours als de wetenschap en de autoriteiten hebben de beschikbare gegevens over PFOA – zo zegt Chemours woensdag 23 augustus 2023 – gemonitord. “Mede in het kader van de productie van fluorpolymeren in Dordrecht. Die beschikbare kennis is vervolgens toegepast. Deze kennis is ook gedeeld, zowel binnen het bedrijf als met autoriteiten en werknemers. Steeds als een veiligheidsmarge voor PFOA was bepaald, werd deze intern met de werknemers gecommuniceerd”, aldus Chemours, die verder bericht dat de kennis ook werd gebruikt in de werkinstructies om medewerkers te beschermen bij het werken met PFOA.
Informatie gedeeld
Chemours zegt in de loop van de jaren actief te hebben deelgenomen aan de dialoog met de overheden. Het chemiebedrijf zegt beschikbare informatie over de stoffen waarmee wordt gewerkt in hun productieprocessen conform overheidsvoorschriften te hebben gedeeld. Het bedrijf stelde medewerkers op de hoogte van de risico’s van de stoffen, waar ze mee werkten. “Veiligheid van werknemers was en is van wezenlijk belang in het overleg binnen onze teams. Teamleiders deelden deze informatie in groepsgesprekken en in die gesprekken was zeker ook discussie mogelijk en konden vragen gesteld worden. We hadden safety data sheets waarop de geïdentificeerde risico’s van de stof vermeld werden. We hechtten veel waarde aan het opleiden van onze werknemers op het gebied van veilig werken”, aldus Chemours, “Daarbij besteedden wij uiteraard ook aandacht aan incidenten op de werkplek: hoe moet hier in voorkomend geval mee omgegaan worden, maar ook – en belangrijker nog – hoe moet met de vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen gewerkt worden en hoe kunnen incidenten voorkomen worden. Dit werd en wordt nog steeds zeer serieus genomen.
Bloedproeven
Chemiebedrijf DuPont heeft in de jaren ’80 van de vorige eeuw diverse malen bloedonderzoek aan onze werknemers in Dordrecht aangeboden, waaraan op vrijwillige basis kon worden deelgenomen. “De reden voor het bloedonderzoek was biomonitoring om vast te stellen of blootstelling aan C-8 geleid had tot een verhoogd gehalte van organische fluorides in het bloed van werknemers. Dit is ook aan de werknemers uitgelegd. De resultaten zijn door onze bedrijfsarts aan de deelnemers meegedeeld”, schrijft Chemours is de beantwoording van de kamervragen. Dit soort onderzoek was volgens Chemour overigens gebruikelijk bij chemiebedrijven en de resultaten werden ter beschikking gesteld aan de autoriteiten. “De resultaten zijn onderdeel van het publieke domein en dit is in het onderzoek door de arbeidsinspectie van juni 2017 bevestigd (“PFOA en DMAC in de productie van Teflon en Lycra bij DuPont (1964 – 2012) – Nota van Bevindingen – Feitenonderzoek ten behoeve van lessen voor de toekomst”). De werknemers werden daarna door de bedrijfsarts gemonitord. Kortheidshalve verwijzen wij naar het rapport van de arbeidsinspectie en de documenten die daarin geciteerd worden (waaronder verschillende brieven aan werknemers)”, aldus Chemours.
Teflon
Veel vragen die zijn beantwoord gaan over het personeel en hun veiligheid. Oud-medewerkers verklaarden in de tv-uitzending dat DuPont heeft gezegd dat Teflon onschuldig is. “Teflon is niet hetzelfde als PFOA of GenX-stoffen. Teflon. Het is een geregistreerde merknaam, geen chemische stof. De producten die in Dordrecht met de merknaam Teflon™ worden gemaakt zijn fluorpolymeren. Deze fluorpolymeren zijn veilig, niet giftig en leveren geen gevaar op (indien gebruikt conform de bedoeling)”, schrijft Chemours.